1. Zilyetliğin iadesi Davası,
2. Taşınmazlarda idari başvuru,
3. Kuvvet kullanma yolu ile zilyetliğin korunması, şeklindedir.

Zilyetliğin İadesi Davası Nedir, İçeriğinde Neler Vardır?

Zilyetliğin iadesi davasında; içerik olarak korunan yalnızca zilyetlik kavramıdır. Yani bir zilyedin nasıl zilyet olduğu, mülkiyet sahibi olup olmadığı gibi durumların asla zilyetliğin iadesi davasında hükmü söz konusu değildir. Bunların en genel hali hukuki olarak; üstün hak iddiasında bulunamamadır. Yani şöyle ki; bir hırsız dahi zilyet olsa ve bu zilyetliğini kaybetmesinden ötürü olarak mahkemeye başvursa; ilgili zilyetliğin sağlayıcısı eşyanın sahibi gelip de bu asıl zilyedin, iddiasında bulunamaz. Eğer bulunur ise de hakim bu iddiasını ciddiye almaz. Ciddiye alınması hususunda ısrar edilir ise; hakim bu davayı düşürür ve o halde zilyetliğin iadesi davası söz konusu olmaz. Ancak zilyetliğin iadesi davasında hukuki kural; zilyetliği elinde bulundurmadır. Yani mutlaka ilgili kimse hükmen zilyet olduğunu belirtmek zorundadır. Dikkat edin; malik değil, zilyet diyoruz ısrar ile.

Zilyetliğin iadesi davasında bir zaman aşımı süresi de ön görülmektedir. O halde ilgili zilyet; öğrenmiş olduğu tarihten itibaren iki ay; ilgili olayın olduğu tarihten itibaren başlayarak genel zaman aşımı olarak da 1 yıl süreye sahiptir. Daha sonra ise; zilyetliğin iadesi davasının açılabilmesi söz konusu olmaz.

Zilyetliğin iadesi davasının mutlaka; sulh hukuk mahkemesinde açılması gerekir.

Örnek Olay

Bir otomobil sahibi olan kimsenin aracı çalınmış olsun. Eğer bu aracın kimin tarafında çalındığı bilinmiyor ise; o halde zilyetliğin iadesi davasının açılabilmesi zaten söz konusu olmaz. Ancak ilgili otomobil sahibi; otomobilini kimin çaldığını biliyor ise; o halde sulh hukuk mahkemesine konu ile alakalı olarak başvuruda bulunmalıdır. Bu başvuru esnasında mutlaka aracın kim tarafından çalındığının beyan edilmesi gerekir. Olayın olduğu tarihten itibaren iki ay; genel olarak da 1 yıl içerisinde sulh hukuk mahkemesine başvuruda bulunmuş ve hırsız olan kimseyi bilen zilyedin davası açılmış olur. Ve nihayetinde; zilyet olduğunu kişinin belirtmesi yeterli görülür. İlgili aracın sahibi olan kimse aslında bu aracı gasp yolu ile almış dahi olsa; mahkeme bu konu ile ilgilenmeyecek olup; eğer mümkün ise ilgili aracı yine zilyetliğin iadesi olarak aynı kimseye verecektir.

Tenkis Davasını Kimler Açabilir?

Tenkis davası murise karşı açılmaz. Murisin ilgili atamış olduğu mirasçısına karşı açılır ki bu durumda davacı olabilmek için de hukuken sizler için tanınmış olan statülerden birine sahip olmanız beklenir. Bu durumda üç farklı tereke davacısı söz konusu olabilir, diyelim ve sıralamamızı yapalım.

1. Saklı paylı mirasçıların ilgili mirasçıya karşı tenkis davası açma hakları vardır. Bu saklı paylı mirasçı meselesini daha önceki makalelerimizde ele almıştık; mutlaka göz atmanızı öneriyoruz. Ancak ek olarak tekrar belirtelim ki saklı paylı mirasçılar; anne- baba, eş ve murisin alt soyunun tamamıdır.
2. Saklı paya sahip olarak ikinci bölümde sayabileceğimiz kimseler; murisin alacaklılarıdır. Yani; murisin alacaklıları söz konusu alacaklarını terekede haklına yeterli kadar miras varken dahi alamıyorlar ise; o halde saklı paylı sayılırlar ve ilgili kimselere karşı tenkis davasını açabilirler.
3. Son olarak ise; iflas dairesi ilgili mirası elde etmiş olan kimselere karşı tenkis davasını açma yetkisine sahip olur.

Bu saymış olduğumuz üç grup kişiler tenkis davasını ancak ilgili mirası almış olan kişiye karşı açabilirler. Diyelim ki bu kimse mirastan kendisine bırakılan saklı payları zedelemiş olan mirası aldıktan sonra ölmüş olsun ve ilgili miras bu kişinin alt soyuna ve eşine kalsın. O halde; yine ilgili tenkis davasını açabilir olan kimseler alt soylara ve eşe karşıda haklarını savunabileceklerdir.

1. Miras sözleşmesi,
2. Vasiyetname, şeklindedir.

Miras Sözleşmesi Nedir, Sonuçları Nelerdir?

İlgili murisin ölmeden evvel başkaları ile yapmış olduğu sözleşmeye miras sözleşmesi adı verilir. Ancak miras sözleşmesi murisin tek başına yapabileceği bir işlem değildir. Ancak iki tarafın anlaşması ile yapılabilir olup; geçerlilik kazanması için ilgili muris sayılan kimsenin vefatı beklenir. Miras sözleşmesinin yapılması lakayt bir iş değildir. Yani iki kişi karşılıklı oturarak hadi miras sözleşmesi yapalım, diyemez. Medeni hukukta çok az sayıda şekilde şartı aranan işlemler vardır ki bu işlemlerden biri de miras sözleşmesidir. Yani; mutlaka miras sözleşmesi yapacak olan iki kişinin bu işlemi noter huzurunda resmi bir şekilde yapıyor olması gerekir. Aksi halde yapılan miras sözleşmelerinin tamamı hukuk dünyasında var olan yatırım türlerinden yokluk ile anılırlar. Bu tarz işlemler yok hükmünde olur. Aynı şekilde miras sözleşmesinin yapılabilmesi için mutlaka her iki tarafından ehliyet bakımından tam ehliyete sahip olmaları beklenir. Yani;

• Ayırt etme gücüne sahip,
• Ergin,
• Kısıtlı olmayan, kimselerin ancak karşılıklı anlaşma ile noter huzurunda resmi şekilde yapmış oldukları miras sözleşmeleri hukuken uygun sayılır ve murisin ölümü ile gerekli sonuçlarını doğurur.

Aynı şekilde miras sözleşmesinde tam ehliyetli olması beklene iki tane de şahit yani tanık gereklidir. Bu tanıklar; ilgili sözleşme taraflarının ve noterdeki resmi miras sözleşmesi aşamalarının tamamının olması gerektiği usullerde ve her iki tarafından hakikaten beyan etmiş oldukları şekilde işlemlerin sonlandırılmış olduğuna şahitlik etmeleri beklenir.